Ăn chay có đảm bảo sức khỏe không?

Việt Nam là quốc gia đa số người dân theo Phật giáo, chính vì thế nên có nhiều người ăn chay trường với nhiều mục đích như: không sát sinh, tu tập, cầu bình an, sức khỏe…cho dù là vì lí do gì thì những người ăn chay cũng cần ăn chay hợp lí và khoa học đảm bảo sức khỏe cho bản thân mình.

1 Lợi ích của việc ăn chay.

Ăn chay có tốt không phụ thuộc vào chính việc thiết kế chế độ ăn có đủ dưỡng chất hay không:

Nguy cơ béo phì giảm

Thực phẩm ăn chay thường ít chất béo và hàm lượng calo thấp, chưa kể đến nguồn chất xơ và vitamin trong các loại rau củ, ngũ cốc, trái cây, các loại hạt,… rất dồi dào nên sẽ thúc đẩy quá trình trao đổi chất đồng thời đốt cháy lượng calo dư thừa, nhờ đó mà nguy cơ béo phì được giảm xuống. Người biết ăn chay đúng cách và tập luyện điều độ sẽ giảm cân an toàn.

Giảm cholesterol

Các thực phẩm từ động vật hầu hết đều chứa nguồn chất béo bão hòa cao nên dễ gây tích tụ cholesterol bám vào thành động mạch. Tuy nhiên, nếu ăn chay thì thực phẩm từ thực vật sẽ giàu chất xơ, giúp trung hòa và đào thải cholesterol dư thừa ra ngoài cơ thể đồng thời ổn định đường huyết hiệu quả.

Tốt cho tiêu hóa

Ăn chay có tốt không xét trên phương diện này mang lại những công dụng rất hữu ích. Thực phẩm của người ăn chay được chế biến từ cây họ đậu, rau củ, trái cây, ngũ cốc,… nên giàu chất xơ giúp thúc đẩy hoạt động của nhu động ruột. Chính vì thế mà người duy trì chế độ ăn chay thường xuyên rất ít khi có nguy cơ bị bệnh đường tiêu hóa.

Kiểm soát chỉ số huyết áp

Nghiên cứu được đăng ở Tạp chí JAMA Internal Medicine – Nhật Bản chỉ ra rằng người ăn chay có chỉ số huyết áp ổn định hơn so với người không ăn chay. Các loại chất xơ, hợp chất tinh bột, khoáng chất, vitamin có trong thực phẩm ăn chay rất tốt cho sự cân bằng lượng muối bên trong cơ thể và duy trì sự ổn định của chỉ số huyết áp.

Giảm nguy cơ mắc tiểu đường type 2

Người bị tiểu đường nên tìm hiểu ăn chay có tốt không vì nếu biết ăn chay đúng cách thì đường huyết sẽ được kiểm soát và các biến chứng do tiểu đường gây ra cũng được giảm thiểu.

Đặc biệt, nếu bị tiểu đường type 2 thì việc thay calo thực vật cho calo động vật có thể giảm 18% nguy cơ bị bệnh lý này vì nó giảm thiểu nguy cơ đối với hội chứng chuyển hóa – tác nhân chính dẫn đến tiểu đường type 2.

Tăng cường sức khỏe cho hệ tim

Do thực phẩm được dùng để ăn chay có tác dụng ổn định cholesterol, ổn định đường huyết và giảm huyết áp nên sẽ giảm thiểu được nguy cơ mắc bệnh tim và cải thiện sức khỏe hệ tim.

Đặc biệt, ăn chay còn là cách để cơ thể có được nguồn omega-3 từ thực vật rất tốt cho tim mạch. Những thực phẩm giàu omega-3 có thể kể đến như các loại hạt, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt,…

Giảm thiểu nguy cơ bị ung thư

Chế độ ăn chay với các loại ngũ cốc, rau củ quả là nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất tốt để cơ thể chống lại nguy cơ ung thư. Trên phương diện này ăn chay có tốt không rất đáng ghi nhận.

Nghiên cứu được thực hiện trên 63.000 người dân Mỹ trong 20 năm đã chỉ ra rằng người có chế độ ăn chay có thể giảm đến 11% nguy cơ với một số bệnh ung thư họng, phổi, gan,…

2. Mặt trái từ ăn chay

Ăn chay làm tăng nguy cơ thiếu hụt một số dinh dưỡng nhất định. Thịt, gia cầm và cá cung cấp một lượng protein và axit béo omega-3 tốt. Khi cắt thịt hoặc các sản phẩm từ động vật khỏi chế độ ăn uống thì cơ thể sẽ nhận được các chất dinh dưỡng cần thiết từ các nguồn thực phẩm thay thế khác. Nếu không lâu ngày cơ thể sẽ trở nên thiếu hụt chất dinh dưỡng.

Các nghiên cứu cho thấy những người ăn chay có nguy cơ thiếu hụt protein, canxi, sắt, iốt và vitamin B12 cao hơn. Sự thiếu hụt dinh dưỡng trong các vi chất dinh dưỡng quan trọng này có thể dẫn đến các triệu chứng như mệt mỏi, cảm thấy yếu, thiếu máu, mất xương và các vấn đề về tuyến giáp. Những người ăn chay phải lựa chọn cẩn thận về những gì họ ăn để đảm bảo rằng chúng đáp ứng các yêu cầu dinh dưỡng, nếu thiếu  cần bổ sung.

3. Ăn chay thế nào mới tốt?

Như vậy, đến đây có thể kết luận về vấn đề ăn chay có tốt không rằng nếu biết ăn chay đúng cách và đầy đủ dinh dưỡng thì rất tốt cho sức khỏe. Ngược lại, ăn chay không đúng cách rất dễ bị thiếu hụt dinh dưỡng từ đó gây ra nhiều tác hại khôn lường.

Muốn ăn chay khỏe mạnh cần xây dựng được chế độ ăn đủ dinh dưỡng, khoa học, nói không với thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh,…. và có chế độ rèn luyện thể chất hợp với thể trạng.

Để đạt được những lợi ích từ việc ăn chay như đã nói đến ở trên, cần lưu ý:

• Không thay thế thịt bằng thực phẩm chay đã qua chế biến hay giàu chất béo.
• Luôn đảm bảo chế độ ăn chay cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể.
• Ước tính hàm lượng protein cơ thể tiêu thụ hàng ngày để đảm bảo đủ dưỡng chất. Trung bình, mỗi bữa ăn cần đảm bảo cơ thể được cung cấp 20 – 30g protein.
• Đa dạng hóa thực đơn để kích thích sự ngon miệng và đầy đủ dưỡng chất.
• Chọn chế độ ăn chay hợp với thể trạng sức khỏe của mình.